Schenken op papier

Een schenking op papier houdt in dat je een schenking doet die je nog niet direct overmaakt. Hierdoor ontstaat er een schuld van jou als schenker aan de begiftigde. De meeste papieren schenkingen worden gedaan door ouders aan hun kinderen, met als doel het besparen van erfbelasting. De schuld aan je kinderen verlaagt de waarde van de nalatenschap, waardoor je kinderen minder erfbelasting betalen.

Waarom kiezen mensen voor een papieren schenking?

Bij NuNotariaat krijgen we regelmatig vragen over de zogenoemde “schenking op papier”. Veel mensen hebben er wel eens van gehoord maar weten niet precies hoe het werkt. Wij leggen je uit wat de voordelen en nadelen zijn van een papieren schenking. Ook bespreken we de mogelijke gevolgen van een nieuw Box 3-stelsel.

De voordelen van een schenking op papier

Van oudsher heeft de papieren schenking een paar mooie voordelen:

• Voor veel ouderen is het de enige mogelijkheid om de jaarlijkse vrijstelling voor de schenkbelasting te kunnen gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het geval dat het vermogen vast zit in de overwaarde van je koophuis en dat je weinig spaargeld hebt. Als een gewone geldschenking niet mogelijk is, dan kun je nog wel een papieren schenking doen.
• Over de schuld aan je kinderen moet je als schenker een jaarlijkse rente betalen van 6%. Over deze rente betalen je kinderen geen schenkbelasting. Hierdoor kun je met een papieren schenking belastingvrij meer vermogen overdragen dan met een gewone schenking (daarover later meer).
• Je kunt een papieren schenking altijd belastingvrij uitbetalen, bijvoorbeeld op het moment dat de langstlevende van jullie beiden het huis verkoopt.

De nadelen van een papieren schenking

Helaas heeft de schenking op papier ook een paar nadelen:

• De schuld aan je kinderen is alleen aftrekbaar voor de erfbelasting als de schenking is vastgelegd in een notariële akte. Een bezoek aan de notaris is dus nodig.
• De schuld aan je kinderen is niet aftrekbaar voor de erfbelasting als je geen rente betaalt. Je mag de rente ook niet bijtellen op de geldvordering. Na het overlijden van de schenker kan de belastingdienst vragen om betalingsbewijzen, zoals kopieën van bankafschriften.
• De kinderen moeten de geldvordering opgeven als vermogen in hun jaarlijkse belastingaangifte. Over enkele jaren krijgen we een nieuw Box 3-stelsel (daarover later meer). Als je op dit moment een papieren schenking doet, is het onzeker hoe deze in de toekomst belast wordt bij je kinderen.

De invloed van de rentebetaling

Zit het vermogen vast in de overwaarde van je huis en heb je weinig spaargeld en een bescheiden inkomen? Dan kun je de rentebetaling zien als een nadeel van de papieren schenking. Heb je veel spaargeld en een prima inkomen? Dan kun je de rentebetaling zien als een voordeel, omdat je belastingvrij meer vermogen kunt overdragen.

Een rekenvoorbeeld: gewone schenking vs papieren schenking

Piet en Henk overwegen beiden om een schenking te doen aan hun kinderen. Piet kiest voor een gewone schenking. Aan ieder van zijn kinderen mag hij in 2025 belastingvrij € 6.713 overmaken. Henk kiest voor een schenking op papier. Hierdoor ontstaat er aan ieder van zijn kinderen een schuld van € 6.713. Henk betaalt hierover ieder jaar 6% rente, ofwel € 402,78. Tien jaar later betaalt Henk de schenking uit aan zijn kinderen. In totaal heeft hij belastingvrij € 10.740,80 overgedragen aan ieder van zijn kinderen (€ 6.713 schenking en € 4.027,80 rente).

De eenmalig verhoogde vrijstelling gebruiken

Tussen de 18e en 40e verjaardag van je kind mag je één keer gebruik maken van een verhoogde vrijstelling voor de schenkbelasting. In 2025 bedraagt de eenmalig verhoogde vrijstelling € 32.195 per kind. Zit jullie vermogen vast in de overwaarde van het huis? Dan kun je overwegen om de eenmalig verhoogde vrijstelling te gebruiken voor een papieren schenking.

Neem bijvoorbeeld het geval dat jullie drie kinderen hebben in de leeftijd van 30 tot 40 jaar. Dan zou je in één notariële akte aan ieder van de drie kinderen een papieren schenking kunnen doen van € 32.195. Er ontstaat in dat geval een schuld van in totaal € 96.585. De jaarlijkse renteverplichting over dit bedrag is € 5.795,10 (6%). Stel dat jullie over 5 tot 10 jaar willen verhuizen naar een huurappartement. Uit de verkoopopbrengst van het koophuis kun je dan de schuld aan de kinderen aflossen. Stel dat dit bijvoorbeeld 7 jaar na het aangaan van de schenking gebeurt. In totaal is er dan € 137.150,70 zonder schenkbelasting overgedragen aan je kinderen (€ 96.585 schenking en 40.565,70 rente).

De erfbelasting voor kinderen die van hun ouders erven bedraagt maximaal 20%. Met bovenstaande constructie kan dus tot € 27.430,14 aan erfbelasting worden bespaard (20% over € 137.150,70).

Erfbelasting besparen met schenken in de eerste schijf

Bij tenminste één grote politieke partij bestaat de wens om de erfbelasting flink te verhogen. Er ligt zelfs een concreet plan klaar om de erfbelasting tussen ouders en kinderen te verhogen naar maximaal 45%! Als dit daadwerkelijk gebeurt dan gaan de tarieven voor de erfbelasting en schenkbelasting waarschijnlijk omhoog per 1 januari van een bepaald kalenderjaar. Dit betekent dat er uiterlijk op 31 december van het voorgaande kalenderjaar nog een papieren schenking kan worden gedaan tegen een lager belastingtarief.

Bij een verhoging van de erfbelasting is er een hoge kans dat vermogende families massaal grote bedragen gaan schenken op papier. Boven de jaarlijkse vrijstelling voor de schenkbelasting zijn er twee tariefschijven. Tot een bedrag van € 154.197 per kind is de schenkbelasting 10% (in 2025). Boven dit bedrag is de schenkbelasting 20%. Stel dat het hoogste tarief voor de erfbelasting en de schenkbelasting verhoogd wordt van de huidige 20% naar de voorgestelde 45%. Dan wordt het wel heel aantrekkelijk om op de valreep nog een grote schenking te doen met 10% schenkbelasting. Helemaal als je bedenkt dat over de rentebetaling in de daarop volgende jaren geen schenkbelasting is verschuldigd!

Vooral bij grotere vermogens is het belangrijk om de ontwikkelingen rondom de erfbelasting goed in de gaten te houden. Als de tarieven daadwerkelijk omhoog gaan is het verstandig om op tijd de mogelijkheden van een grote schenking te bespreken met je belastingadviseur of je notaris.

Waarom NuNotariaat geen papieren schenkingen aanbiedt

Op onze website kun je voor een vaste lage prijs zelf een langstlevende testament en een levenstestament maken. De combinatie van beide documenten is de beste optie voor echtparen die elkaar goed verzorgd achter willen laten.

Vooral de erfbelasting bij het overlijden van de eerste van beide echtgenoten is veel mensen een doorn in het oog. Het is goed om te weten dat je deze heffing eenvoudig kunt voorkomen door een langstlevende testament te maken met een opvullegaat. Dit legaat is standaard opgenomen in het NuNotariaat langstlevende testament. Om dit specifieke probleem op te lossen heb je dus geen ingewikkelde schenkingsconstructies nodig.

NuNotariaat biedt geen papieren schenkingen aan omdat er voor dit onderwerp geen “one size fits all” oplossing bestaat. Het is verstandig om je te laten adviseren over de fiscale gevolgen voordat je beslist om een papieren schenking te doen. Vooral omdat een papieren schenking direct invloed heeft op de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting van zowel de schenker als de begiftigde. Voor advies over jouw situatie kun je bijvoorbeeld een afspraak maken bij één van onze aangesloten notarissen.

Wat betekent het nieuwe Box 3-stelsel voor papieren schenkingen? 

Recent is een wetsvoorstel voor een mogelijk nieuw Box 3-stelsel gepubliceerd. Het is de bedoeling dat de nieuwe wet in werking treedt per 1 januari 2028. Het wetsvoorstel kan nog wijzigen en de kans bestaat dat de streefdatum niet wordt gehaald.
Op dit moment zijn voor de papieren schenking de volgende uitgangspunten in het wetsvoorstel van belang:

• De rente die je kinderen ontvangen wordt belast.
• Het belastingtarief wordt 36%.
• De rente die de ouders betalen is aftrekbaar (van hun overige inkomen in Box 3).
• Het vrijgestelde vermogen (€ 57.684 per persoon in 2025) wordt vervangen door een vrijgesteld inkomen uit vermogen (€ 1.800 per jaar in 2028).

Stel dat je bijvoorbeeld in 2025 een papieren schenking doet ter grootte van de eenmalig verhoogde vrijstelling. Dit leidt tot een renteverplichting van 6% over € 32.195, ofwel € 1.931,70 per jaar. Dit bedrag is ongeveer gelijk aan de (vanaf 2028) beoogde vrijstelling van € 1.800. Als je kind verder geen inkomen heeft in Box 3, dan is de betaalde rente dus grotendeels vrijgesteld. Voor de ouders is de rente aftrekbaar van hun overige inkomen in Box 3. In dit scenario heeft de nieuwe wet geen grote nadelige gevolgen voor de papieren schenking. NB: een papieren schenking kan nog wel nadelige gevolgen hebben voor eventuele toeslagen die je kinderen ontvangen.

Voor vermogende families die een grote papieren schenking willen doen is het wetsvoorstel waarschijnlijk goed nieuws. Als de rente bij je kinderen en de ouders voor hetzelfde percentage belastbaar respectievelijk aftrekbaar is, dan gaat de totale inkomstenbelasting niet omhoog door de papieren schenking. Dezelfde belastingheffing verplaatst zich alleen maar binnen de familie. Het voordeel voor de erfbelasting blijft en wordt misschien zelfs groter als de erfbelasting omhoog gaat.

Zit jullie vermogen vast in de overwaarde van het huis en hebben je kinderen eigen vermogen in Box 3? Bijvoorbeeld in de vorm van spaargeld of beleggingen? Dan is de nieuwe wet waarschijnlijk geen goed nieuws als je een papieren schenking overweegt. De betaalde rente is voor jullie als ouders niet aftrekbaar als je geen inkomen uit vermogen hebt in Box 3. Maar de kinderen moeten over de ontvangen rente wel belasting betalen als hun totale inkomen in Box 3 hoger is dan € 1.800. De totale inkomstenbelasting gaat in dit geval dus omhoog. Gelukkig zijn er voor deze situatie andere oplossingen. Zoals bijvoorbeeld het eerder aangestipte opvullegaat.